Rola osi somatotropowej GH/IGF-1 w procesie wzrostu i rozwoju zwierząt

Prawidłowy wzrost i rozwój zwierząt jest uzależniony od ścisłej interakcji układu hormonalnego, immunologicznego i nerwowego oraz od wielu czynników środowiskowych mogących modulować to współdziałanie. Hormonalna oś somatotropowa składa się z hormonów podwzgórza (somatoliberyny i somatostatyny), hormonu wzrostu w części gruczołowej przysadki mózgowej oraz insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1 syntetyzowanego w wielu narządach i tkankach obwodowych (1). Somatoliberyna (GHRH – ang. growth hormone-releasing hormone) działa na komórki somatotropowe w części gruczołowej przysadki mózgowej. Drugim hormonem podwzgórza działającym na komórki somatotropowe jest somatostatyna (SRIF, GHIH – ang. growth hormone-inhibiting hormone) hamująca wydzielanie hormonu wzrostu (2).

Rodzina genów hormonu wzrostu

Somatotropina jest hormonem białkowym o składzie aminokwasowym uzależnionym od gatunku zwierząt. Sekwencja aminokwasowa hormonu wzrostu u psów i świń jest identyczna, różni się jednym aminokwasem od GH występującego u kotów (3). Swoistość gatunkowa hormonu wzrostu warunkuje różną aktywność biologiczną i wskazuje na istnienie kilku genów kodujących białko somatotropiny. Zidentyfikowano i zlokalizowano geny somatotropiny u: ludzi, bydła, świń, owiec, myszy, ale wciąż trwają badania nad poznaniem dokładnej lokalizacji genów GH u innych gatunków zwierząt.

Długoletnie badania wykazały, że rodzina genów kodujących ludzki hormon wzrostu jest złożona z pięciu genów zlokalizowanych na chromosomie 17q22 (4). Gen przysadkowy (GH-N) koduje dwa alternatywne mRNA odpowiedzialne za syntezę dwóch białkowych molekuł GH krążących we krwi, w 90% jest to forma o długim łańcuchu i masie 22 kDa, a 10% stanowi forma o masie 20 kDa (brak aminokwasów pomiędzy 32. i 46. pozycją). W komórkach łożyskowego syncytiotrofoblastu znajduje się gen warunkujący ekspresję wariantu hormonu wzrostu hGH-V oraz trzy inne geny kodujące somatotropinę kosmówkową (hCS). Podczas ciąży matczyny hormon wzrostu u...

Ten materiał dostępny jest tylko dla użytkowników
którzy są subskrybentami naszego portalu.

Wybierz pakiet subskrypcji dla siebie
i ciesz się dostępem do bazy merytorycznej wiedzy!

Wybierz subskrypcję

Masz aktywną subskrypcję?

Zaloguj się

Nie masz jeszcze konta w serwisie? Dołącz do nas