Czynniki warunkujące powstawanie i rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych psów

Kategorie zakażeń

Zakażenia możemy zaklasyfikować do jednej z czterech kategorii, w zależności od której konieczne jest podjęcie odpowiednich środków ostrożności:

• Zakażenia kategorii I mają niewielką możliwość szerzenia się pomiędzy osobnikami (np. układowe grzybice). W ich przypadku rutynowe mycie klatek, dezynfekcja sprzętu i rąk są wystarczającymi czynnikami ograniczającymi ich rozprzestrzenianie.
• W zakażeniach kategorii II ryzyko przeniesienia choroby jest większe niż w kategorii I. Mogą się one rozwinąć w następstwie bliskiego kontaktu z chorym osobnikiem lub szerzą się za pośrednictwem wektorów. W celu zapobiegania tym infekcjom konieczna jest odpowiednia dezynfekcja sprzętu i klatek zwierząt, połączona z podjęciem odpowiednich środków mających na celu zwalczanie ektopasożytów.
• Zakażenia kategorii III szerzą się w następstwie bliskiego lub bezpośredniego kontaktu z zakażonymi osobnikami lub ich wydalinami. Kluczową rolę w zapobieganiu ich rozprzestrzenianiu się odgrywa przestrzeganie odpowiednich zasad higieny i dezynfekcji pomieszczeń, w których znajdują się osobniki z tego typu infekcjami.
• Przy zakażeniach kategorii IV chore osobniki powinny być odizolowane od innych zwierząt. Tego typu infekcje są związane z wysokim ryzykiem zoonozy, możliwością szybkiego szerzenia się wśród zwierząt lub ich następstwem może być rozwój licznych, ciężkich komplikacji (Greene, 2010).

Zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych

Jak wspomniano powyżej, do tego, aby choroba zakaźna mogła się szerzyć i w efekcie rozwinąć u zwierzęcia, konieczne jest utrzymanie ciągłości łańcucha epizootycznego. Zapobieganie chorobom zakaźnym i ich zwalczanie skupiają się więc na przerwaniu tej ciągłości i wyeliminowaniu którejkolwiek ze składowych łańcucha. Większość patogenów, niezależnie od tego, czy są pochodzenia zewnętrznego, czy wewnętrznego, nie jest w stanie wywołać choroby, o ile nie istnieją ku temu sprzyjające warunki. Największe ryzyko rozwoju choroby zakaźnej występuje u pacjentów z immunosupresją. Zapobieganie zakażeniom polega na dokładnym kontrolowaniu znanych czynników predysponujących do ich wystąpienia. Zwierzęta, zwłaszcza te z grupy podwyższonego ryzyka, powinny być w miarę możliwości jak najmniej eksponowane na potencjalne czynniki zakaźne (poprzez odizolowanie od innych zwierząt, ograniczenie czasu ich przebywania w hotelach, szpitalach, na wystawach itp.).

Postępowanie przy zakażeniach zależy od tego, z jakiego typu infekcjami mamy do czynienia.

Aby skutecznie zabezpieczyć się przed rozwojem i szerzeniem się zakażeń w hodowlach zwierząt, kluczowe jest więc przestrzeganie odpowiednich zasad polegających na:

• niszczeniu rezerwuaru zarazka poprzez regularną dezynfekcję pomieszczeń, w których przebywają zwierzęta, utylizację ich wydalin i wydzielin, zwalczanie wektorów chorób zakaźnych, izolowanie zwierząt chorych, poddawanie kwarantannie osobników nowo wprowadzanych do hodowli,
• minimalizowaniu możliwości transmisji zarazka pomiędzy zwierzętami poprzez: mycie rąk przez osoby zajmujące się zwierzętami, używanie ubrań ochronnych, należytą dezynfekcję sprzętu lekarsko-weterynaryjnego, klatek, misek dla zwierząt itp.,
• dbaniu o jak najlepszą kondycję i zdrowie zwierząt poprzez właściwe ich żywienie i utrzymanie, stosowanie immunoprofilaktyki swoistej, właściwe użytkowanie zwierząt (Bennett i Waterer, 2016; Sevá i in., 2016).