FIP – aktualny problem diagnostyczny

Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów (feline infectious peritonitis – FIP) jest chorobą ciągle obecną na świecie i niestety trudną do jednoznacznego zdiagnozowania. Kłopoty sprawiają procedury postępowania, interpretacja wyników badań laboratoryjnych oraz brak efektywnej terapii. Dodatkowym problemem w zapobieganiu FIP jest niska świadomość właścicieli zagrożenia chorobą oraz ograniczone stosowanie szczepień ochronnych.

Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów jest wywoływane przez stosunkowo duży wirus, zawierający otoczkę. Materiał genetyczny wirusa stanowi RNA. Patogen należy do rodziny Coronaviridae, do której należą również wirus zakaźnego zapalenia żołądka i jelit prosiąt (TGEV) oraz wirusy wywołujące zapalenie układu oddechowego u świń oraz koronawirus psów. Wirus jest wrażliwy na warunki środowiska i łatwo ulega zniszczeniu przy użyciu powszechnie stosowanych środków dezynfekcyjnych, ale w warunkach wysuszenia może przeżywać do 7 tygodni (suche odchody, dywany) (1). Cechuje go wysoka zakaźność oraz stosunkowo wąskie widmo zakaźne ograniczone do rodziny kotowatych (Felidae). Patogen egzystuje w środowisku w dwóch formach: jako jelitowy koronawirus kotów (feline enteric coronavirus – FECV) oraz wirus zapalenia otrzewnej kotów (FIPV) (2). Jelitowy koronawirus kotów uznaje się za niepatogenny, choć może wywołać objawy chorobowe w postaci lekkiej biegunki trwającej 1-2 dni, mijającej bez interwencji lekarsko-weterynarynej. Zakażenie wirusem FIP jest zwykle śmiertelne dla zwierzęcia. Obecnie praktycznie brak możliwości odróżnienia zakażenia wywołanego obiema formami wirusa ze 100-procentową pewnością. Zakażenia wirusem FECV są szeroko rozpowszechnione w skupiskach kotów, gdzie odsetek osobników dodatnich może wynosić do 75-100%, natomiast u kotów utrzymywanych pojedynczo wskaźnik ten osiąga wartość do 25-30%. Chorobę po raz pierwszy opisano w 1963 roku.