Jak istotny jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi u psów i kotów?

Wykonanie badania

Przed wykonaniem pomiaru ciśnienia krwi zwierzę powinno zaadaptować się do pomieszczenia przez około 10-15 min w celu minimalizacji stresu. Pomiary obiema metodami pośrednimi najlepiej wykonywać u zwierząt w pozycji leżącej na boku lub na mostku, tak, aby mankiet znajdował się na wysokości prawego przedsionka serca. W przypadku pozycji stojącej lub siedzącej, jeśli odległość od górnej krawędzi mankietu do wysokości prawego przedsionka serca jest większa niż 10 cm, należy skorygować pomiar przez odjęcie od uzyskanego pomiaru 0,8 mmHg na każdy 1 cm ww. odległości. Powinniśmy wykonać 5-7 pomiarów i obliczyć średnią ze wszystkich pomiarów. W części badań dopuszczalne jest odrzucenie wyniku najmniejszego i największego i wyliczenie średniej z pozostałych pomiarów. Jeśli natomiast pomiary różnią się między sobą o ponad 20%, wskazana jest zmiana pozycji zwierzęcia i położenia mankietu celem uzyskania powtarzalnych wyników.

Szerokość użytego mankietu powinna wynosić 40% obwodu kończyny zwierzęcia, na wysokości na której zakładamy mankiet. Zbyt wąski mankiet będzie prowadził do zawyżania pomiarów na skutek nadmiernego ucisku tkanek. Analogicznie zbyt szeroki mankiet będzie przyczyną wyników zaniżonych. Pomiaru można dokonać na kończynie piersiowej, kończynie miednicznej bądź na ogonie. Niektóre badania pokazują brak zgodności pomiarów wykonywanych na różnych kończynach. Może to być związane z tym, że badanie na dwóch kończynach nie było wykonywane symultanicznie. Nie można wykluczyć, że zmiana kończyny, przekładanie mankietu było tak silnym czynnikiem stresującym, że dochodziło do zmiany ciśnienia krwi (15). Ze względu na brak jednoznacznych danych zaleca się, aby notować rozmiar użytego mankietu oraz miejsce jego założenia i nie zmieniać ich w kolejnych badaniach w celu zachowania powtarzalności wyników.

Ze względu na fakt, że ciśnienie krwi jest parametrem zmiennym i olbrzymie znaczenie u psów i kotów ma stres związany z jego pomiarem, nie zaleca się przesiewowo badać pacjentów w młodym i średnim wieku ze względu na to, że wyniki fałszywie dodatnie są dużo częstsze niż prawidłowe zdiagnozowanie pacjenta z nadciśnieniem. Możliwe jest wprowadzenie w lecznicach programu badania zwierząt młodszych niż 10 lat, mającego na celu ustalenie wartości ciśnienia krwi dla danego zwierzęcia. Pomiarów dokonujemy po raz pierwszy w wieku 2-3 lat, następnie 4-6 lat i trzeci raz w wieku 7-9 lat. Wg wytycznych uzasadnione jest badanie zwierząt, u których zdiagnozowano przyczynę pierwotną mogącą prowadzić do nadciśnienia tętniczego, lub przesiewowo, zwierząt starszych niż 10 lat. U tych ostatnich do postawienia rozpoznania nadciśnienia tętniczego konieczne jest znalezienie pierwotnej przyczyny nadciśnienia, w innym przypadku uznaje się wynik za fałszywie dodatni (4).

U zwierząt, tak jak i u ludzi, problemem jest nadciśnienie tętnicze. U psów i kotów jest ono przede wszystkim wtórne do innych chorób. Bardzo rzadko opisywane jest u zwierząt towarzyszących nadciśnienie pierwotne. Nadciśnienie tętnicze u kotów najczęściej jest wynikiem przewlekłej choroby nerek, według niektórych badań obserwuje się je u 20-60% kotów z niewydolnością nerek (8, 17). U psów współistnienie nadciśnienia tętniczego przy chorobach nerek występuje u 30%-90% pacjentów (11). Inne choroby, którym towarzyszy nadciśnienie, to: nadczynność tarczycy, cukrzyca, nadczynność kory nadnerczy i guz chromochłonny. Przy stwierdzeniu podwyższonego/wysokiego ciśnienia należy pamiętać, aby w wywiadzie zapytać o stosowane leki, które podwyższają ciśnienie skurczowe krwi, w szczególności steroidowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne.