Kamienie w dolnych drogach moczowych u królików i świnek morskich

Zajmując się leczeniem królików i świnek morskich, z całym przekonaniem można napisać, że występowanie kamicy dróg moczowych spotykane jest u nich równie często, jak u psów i kotów.

Dlatego również u tych małych pacjentów trzeba być wyczulonym na objawy, które towarzyszą temu schorzeniu, umieć postawić diagnozę i pomóc, zanim choroba stanie się groźna dla życia. Każdego roku do lecznicy autorki trafiają zwierzęta, dla których jest już za późno. Jeżeli kamień utknie w cewce moczowej i zwierzę przez dłuższy czas nie jest w stanie oddać moczu, zatrucie organizmu może być na tyle duże, że nawet skuteczna pomoc chirurgiczna nie przyniesie oczekiwanego skutku i zwierzę umrze wkrótce po zabiegu. Dlatego ważne jest, aby szybko rozpoznawać tę chorobę i stosować właściwe leczenie.

Przyczyny

Kamienie mogą uformować się we wszystkich odcinkach dróg moczowych – a więc w nerkach, moczowodach, pęcherzu czy cewce moczowej. Są one najczęściej zbudowane z węglanu wapnia lub szczawianu wapnia.

Nie ustalono – jak dotąd – co powoduje rozwinięcie się tej choroby u królików i świnek morskich. Uważa się, że jednym z czynników predysponujących jest duże stężenie jonów i kryształów w moczu tych zwierząt. Czynnikiem sprzyjającym jest podawana im w domach dieta – często bogata w wapń. U królików sprawę dodatkowo komplikuje fakt bardzo wyjątkowego mechanizmu wchłaniania wapnia z jelit. Przystosowaniem do diety ubogiej w wapń (jaka jest im zazwyczaj dana w przyrodzie) jest mechanizm wchłaniania jelitowego każdej ilości wapnia, jaką królik otrzyma. Karmiąc królika pożywieniem bogatym w wapń, doprowadzamy do wysokiego poziomu wapnia we krwi, a następnie wydalania z moczem. U świnek morskich wysoka podaż witaminy D może również zwiększać ilość wapnia wchłanianego w jelitach.

Tak jak i u innych gatunków zwierząt, formowaniu się kamieni mogą sprzyjać infekcje w obszarze pęcherza moczowego.

Objawy

Kamicy dróg moczowych towarzyszy kilka objawów. Poniżej zostaną one pokrótce omówione.

Zapalenie pęcherza

Jeżeli w pęcherzu moczowym zbiera się piasek bądź formuje się kamień, działa to drażniąco na ścianę pęcherza moczowego. Zwierzę może częściej oddawać mocz, futro w okolicy cewki moczowej może być mokre. Nigdy nie należy przechodzić obok takiego objawu obojętnie. W diagnostyce różnicowej należy brać pod uwagę złe warunki, w jakich zwierzę jest trzymane. Niektórzy właściciele trzymają króliki czy świnki morskie na gazetach lub niewielkiej ilości siana. Podkłady te źle wchłaniają wilgoć. W takich warunkach zwierzę, które oddaje nawet prawidłowe ilości moczu, może mieć mokre futerko w okolicy cewki moczowej, wewnętrznej powierzchni ud, a nawet brzucha. Króliki i świnki morskie często nie przejmują się za bardzo tym, na czym się kładą. Nie jest dla nich problemem przesiadywanie godzinami w kuwecie czy położenie się w miejscu, gdzie przed chwilą oddały mocz. Dlatego tak ważne jest, aby podkład, na którym siedzi zwierzątko, był chłonny.

Jeżeli w wywiadzie wykluczyliśmy złe warunki utrzymania, a widzimy mokre futerko, należy zawsze brać pod uwagę możliwość obecności u takiego zwierzęcia zapalenia pęcherza.