Kamienie w dolnych drogach moczowych u królików i świnek morskich

Rozpoznanie

Jeżeli zauważamy u królika czy świnki morskiej opisane powyżej objawy, trzeba brać pod uwagę obecność choroby zlokalizowanej na obszarze dróg moczowych. W tym miejscu należy przystąpić do bardziej szczegółowej diagnostyki.

Pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić po dokładnym zebraniu wywiadu, jest zbadanie kliniczne pacjenta. U zwierząt z kamicą na terenie dolnych dróg moczowych w badaniu klinicznym możemy stwierdzić:

• bardzo duży i bolesny pęcherz moczowy (w przypadku zwierząt z całkowitą niedrożnością cewki moczowej);
• mokre futro w okolicy cewki moczowej, ud i towarzyszący temu najczęściej pusty pęcherz (przy zapaleniu pęcherza mocz nie zbiera się w pęcherzu, wypływa z niego często w małych ilościach);
• pęcherz o umiarkowanym wypełnieniu z silną bolesnością okolicy pęcherza (ma to miejsce najczęściej przy większych kamieniach zlokalizowanych w części brzusznej pęcherza).

Kamień w pęcherzu nie jest łatwo wyczuwalny w badaniu palpacyjnym, ponieważ pęcherz moczowy otoczony jest przez tkankę tłuszczową. U królic nad pęcherzem w więzadle szerokim macicy zgromadzona jest bardzo duża ilość tłuszczu. Dlatego, nawet jeżeli nie jesteśmy w stanie wyczuć kamienia, a stwierdzimy dużą bolesność okolicy pęcherza, należy kontynuować diagnostykę prowadzoną w kierunku potwierdzenia bądź wykluczenia obecności kamienia w dolnej części układu moczowego.

Badania kliniczne pomocne w rozpoznaniu kamicy dolnych dróg moczowych

Badanie moczu

Wykonujemy je celem potwierdzenia lub wykluczenia obecności zapalenia pęcherza, na jego podstawie możemy również stwierdzić chorobę nerek. Ważne są obecność białka w moczu, liczba leukocytów i erytrocytów, obecność i ilość kryształów w osadzie moczu. Trzeba wiedzieć, że duża ilość kryształów węglanów wapnia jest zjawiskiem fizjologicznym w moczu królików. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy ilość ta staje się tak duża, że mamy do czynienia ze zjawiskiem określanym jako „piasek w pęcherzu”. Wówczas wymagane jest jego usunięcie z pęcherza poprzez założenie cewnika i wypłukanie pęcherza moczowego lub mechaniczne wyciskanie pęcherza po uprzednim nawadnianiu królika. Do takich zabiegów konieczne jest czasem lekkie znieczulenie zwierzęcia. Obecność piasku w pęcherzu jest jednak inną jednostką chorobową niż kamica pęcherza moczowego.

Badanie krwi

Badanie to powie nam o ogólnej kondycji zwierzęcia, ważne tu będą szczególnie parametry nerkowe (mocznik, kreatynina), które przy częściowej lub całkowitej niedrożności mogą być delikatnie lub bardzo silnie podwyższone. Wyniki badania krwi ułatwią dobranie właściwego znieczulenia, jeśli konieczny będzie zabieg chirurgicznego usuwania kamienia, są też czynnikiem wpływającym na określenie rokowania co do możliwości wyleczenia zwierzęcia.

Zdjęcie rentgenowskie jamy brzusznej

Jest to badanie bardzo ważne, dające nam obraz sytuacji zarówno w obrębie pęcherza moczowego i cewki moczowej, jak i nerek i moczowodów. W trakcie tego badania wychwycimy wszystkie kamienie mające w swoim składzie wapno, większe niż 2 mm. Kamienie w drogach moczowych u świnek morskich i królików w większości zbudowane są z węglanu wapnia lub szczawianu wapnia i bardzo wyraźnie cieniują na zdjęciu rentgenowskim. Kamienie moczanowe nie zostaną wychwycone w trakcie takiego badania, są one jednak bardzo rzadkie u królików i świnek morskich.

Badanie ultrasonograficzne

Jest zalecane, gdy zdjęcie RTG nie wykaże obecności kamieni w drogach moczowych, a nadal mamy podejrzenie, że mogą one tam być. Badanie to jest pomocne w wykrywaniu kamieni niecieniujących, których nie wykrywa badanie RTG.