Powikłania towarzyszące zwichnięciu soczewki u psów i kotów

W przypadkach podwichnięcia soczewki dochodzi do zerwania części wyrostków rzęskowych, które utrzymują soczewkę. Najczęściej w badaniu klinicznym widoczny jest charakterystyczny półksiężyc afakijny (bezsoczewkowy). Często też na skutek braku stabilności soczewki dochodzi do drżenia soczewki (phacodenesis) lub drżenia tęczówki (iridodenesis) (8) (ryc. 4, 5, s. 31). Drganie to nasila się wraz z zerwaniem coraz większej liczby więzadeł utrzymujących soczewkę (5). Na skutek stałego drażnienia przez soczewkę okolicznych tkanek może dochodzić do zapalenia tęczówki i ciała rzęskowego (6). Do zwiększenia ciśnienia wewnątrzgałkowego dochodzi u średnio 43% psów z nadwichnięciem soczewki (9).

Poniżej opisano najczęstsze objawy i powikłania związane z brakiem leczenia zwichnięć soczewki. Badanie przeprowadzono u 40 psów oraz 6 kotów. Wszystkie zwierzęta były pacjentami Katedry i Kliniki Chirurgii Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu w latach 2008-2011.

Materiał i metody

Diagnozowanie przemieszczenia soczewki do komory przedniej oka lub podwichnięcie soczewki przeprowadzano w ciemni okulistycznej ze zogniskowanym bocznym oświetleniem. Pomocne było delikatne, lecz stanowcze, poruszanie głową psa w celu wykluczenia bądź potwierdzenia drżenia soczewki i/lub tęczówki.

Zwichnięcie soczewki do komory ciała szklistego diagnozowano za pomocą oftalmoskopu lub lampy szczelinowej. Przed badaniem zakrapiano oczy pacjenta środkami rozszerzającymi źrenice (1% tropikamid, 5% neosynefryna). Jednak przy wykorzystaniu tych metod diagnostyka może być dalej niepewna. Dlatego przy zmętnieniu rogówki badaniem ostatecznie potwierdzającym umiejscowienie się soczewki w obrębie gałki ocznej było badanie ultrasonograficzne (ryc. 8, 9, 10, s. 31).

Przypadki

U 31 psów stwierdzono jednostronne zwichnięcie soczewki. U pozostałych zwichnięcie wystąpiło obustronnie.

Najwięcej przypadków dotyczyło zwichnięcia do komory przedniej (zwichnięcie przednie). W tych przypadkach najczęstszym powikłaniem było zapalenie błony naczyniowej oka stwierdzane na podstawie badania okulistycznego (27 przypadków z 31). Ciśnienie wewnątrzgałkowe zawsze wynosiło powyżej 65 mmHg. Oko charakteryzowało się dużą bolesnością objawiającą się światłowstrętem, łzotokiem, skurczem powiek oraz silnym stanem zapalnym spojówki i twardówki. Kolejnym objawem wtórnym było przerwanie ciągłości nabłonka tylnego (śródbłonka) rogówki. Wtórnie doprowadzało to do obrzęku rogówki, i co się z tym wiąże, utraty jej przezierności. U wszystkich psów doszło z czasem do zmętnienia soczewki.