Wszystko, co lekarz praktyk powinien wiedzieć na temat diagnostyki i leczenia wrzodów rogówki u psów i kotów

Przyczyny niepowodzeń terapii

• Błędne rozpoznanie innych zmian patologicznych, które wybarwiły się barwnikiem okulistycznym, jako owrzodzenie rogówki i wdrożenie leczenia w tym kierunku. Takie zabarwienie może się pojawić, kiedy: gęsta wydzielina z oka wybarwia się fluoresceiną i imituje owrzodzenie, jednak w jej przypadku możliwe jest przesunięcie po powierzchni rogówki, kiedy owrzodzenia lokalizują się w jednym miejscu, przerwie się film łzowy, dotykając paskiem z barwnikiem po rogówce (niewłaściwa aplikacja) lub kiedy wykonuje się STT, barwnik zatrzyma się na szorstkiej powierzchni rogówki lub tkance ziarninowej.

W świetle powyższych faktów owrzodzenie rogówki należy różnicować ze schorzeniami takimi jak:

• blizny po uszkodzeniach, w tym z ubytkami zrębu pokrytymi już nabłonkiem,
• zapaleniem barwnikowym rogówki,
• eozynofilowym zapaleniem rogówki u kotów,
• przewlekłym powierzchownym zapaleniem rogówki.

Pomocny w prawidłowym rozpoznaniu może być fakt, że barwnik w przypadku tych chorób łatwo wypłucze się z miejsc przy użyciu jałowego roztworu soli fizjologicznej, w miejscu owrzodzenia pozostanie dużo dłużej.

• Brak usunięcia przyczyny pierwotnej. Nawet najlepiej dobrane leczenie owrzodzenia rogówki nie będzie skuteczne, jeżeli nie zostanie usunięta przyczyna pierwotna, doprowadzającą do pogłębiania się wrzodu. Dlatego tak istotne jest pełne i szczegółowe badanie okulistyczne.
• Wdrożenie leków opóźniających gojenie rogówki. Do głównych grup leków, które bywają stosowane przez lekarzy należą:
  
  • Miejscowo stosowane sterydowe leki przeciwzapalne – leki z tej grupy stosowane do worka spojówkowego hamują regenerację nabłonka rogówki, aktywności fibroblastów oraz regenerację śródbłonka, dodatkowo opóźniają przechodzenie do rogówki komórek zapalnych. Zwiększają również aktywność kolagenoz (nawet 15-krotnie), przez co podwyższa się ryzyko rozpoczęcia procesów topnienia rogówki. Wpływa to na osłabienie wytrzymałości rany oraz zwiększa ryzyko zakażenia. Dodatkowo u kotów może przyczyniać się do reaktywacji herpeswirusa, co może dodatkowo wikłać nawet proste owrzodzenie.
  • Miejscowo stosowane niesterydowe leki przeciwzapalne, które, choć w mniejszym stopniu niż leki sterydowe, również powodują opóźnienie regeneracji owrzodzenia oraz zwiększają aktywność kolagenaz.

W przypadku owrzodzeń i decyzji o wdrożeniu leczenia powyższym grupami leków zaleca się ich stosowanie ogólnoustrojowe, jeżeli nie ma do tego innych przeciwwskazań.

• Brak przestrzegania zaleceń przez opiekuna zwierzęcia.

Bardzo często w praktyce spotyka się sytuacje, w których opiekunowie nie stosują się do zaleceń lekarskich: pacjent nie ma założonego kołnierza, leki nie są podawane regularnie, brak wizyt kontrolnych, na których lekarz ma możliwość modyfikować leczenie w zależności od postępów w leczeniu.

Podsumowanie

Wrzody rogówki są jednymi z najczęściej spotykanych schorzeń okulistycznych wśród zwierząt towarzyszących, stąd tak istotne jest odpowiednie postępowanie w przypadku stwierdzenia tej jednostki chorobowej. Powyższy artykuł miał na celu przypomnienie najważniejszych zagadnień związanych z tym tematem oraz usystematyzowanie najnowszych doniesień dotyczących schematów leczenia.