Zmiany prawa na rynku weterynaryjnym – co przyniósł rok 2022?

Ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o Centralnym Azylu dla Zwierząt

Na początku 2024 r. wejdzie w życie ustawa o Centralnym Azylu dla Zwierząt, regulująca działanie ośrodka do czasowego przetrzymywania zwierząt. Ustawa dotyczy w szczególności zwierząt z gatunków niebezpiecznych, chronionych oraz innych gatunków o nieuregulowanym statusie prawnym. Zwierzęta takie są bowiem nierzadko zatrzymywane w trakcie prowadzenia postępowań celnych, karnych i administracyjnych, czego przykładem są zatrzymania na przejściach granicznych. Dlatego też, jak wskazywał ustawodawca, konieczne stało się bardziej szczegółowe uregulowanie sposobu postępowania z nimi.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2022 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii

Rozporządzenie ustala stawki wynagrodzeń za czynności wykonywane w oparciu o czas pracy wyznaczonych lekarzy weterynarii. Ustalono tzw. stawkę podstawową opiewającą na 68 zł za pierwszą rozpoczętą godzinę pracy oraz 17 zł za każde kolejne rozpoczęte 15 min pracy, w tym możliwość podwyższenia tego wynagrodzenia za pracę w nocy bądź w dni ustawowo wolne od pracy i soboty. Wskazana stawka podstawowa obowiązuje w przypadku, gdy wykonywana czynność nie została wymieniona w załączniku do rozporządzenia, przewidującym odmienne wysokości stawek wynagrodzenia.

Jak zmieniało się prawo weterynaryjne w innych państwach Unii Europejskiej?

W związku z faktem, że regulacje europejskie w formie rozporządzeń i dyrektyw zasadniczo dotyczą wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, rok 2022 był również szczególnie istotny dla legislacji weterynaryjnej w innych państwach europejskich. Dla przykładu, pierwsze zmiany wynikające z Rozporządzenia 2019/6 pojawiły się systemach prawnych m.in.: Czech (8), Francji (9), Holandii (10), Niemiec (11), Hiszpanii (12), Rumunii (13) czy Słowacji (14). W niektórych krajach prace te zostały zapowiedziane (tak jak w przypadku Polski) bądź opublikowano już pierwsze założenia i projekty przyszłych aktów prawnych [jak m.in. w Norwegii (15)].

Aby ułatwić proces zmian i przystosowania się do nowych przepisów europejskich przez podmioty występujące na rynku – szczególnie zaś w okresie, w którym brak było jeszcze przepisów lokalnych, a prace legislacyjne w tym zakresie dopiero się rozpoczynały – krajowe organy nadzoru nierzadko publikowały szereg komunikatów bądź poradników opisujących zmiany na rynku weterynaryjnym [czego przykład stanowi raport opublikowany przez portugalski organ nadzoru Direção-Geral de Alimentação e Veterinária (16)].

Zagraniczne rozwiązania mogą stanowić źródło inspiracji dla nadchodzących prac legislacyjnych nad projektem polskiej ustawy „okołorozporządzeniowej”, tj. ustawy najpewniej odrębnej i niezależnej od Prawa farmaceutycznego. Co ciekawe, rozwiązanie takie przyjął również niemiecki ustawodawca, oddzielając nowe przepisy weterynaryjne od ustawy o produktach leczniczych (AMG), tworząc tym samym nową i samodzielną ustawę o weterynaryjnych produktach leczniczych (TAMG).

Co może przynieść rok 2023?

Uwzględniając rozległy zakres przedmiotowy rozporządzeń unijnych, a także pewne opóźnienia we wprowadzaniu przepisów lokalnych, należy się spodziewać, że tempo prac legislacyjnych nie ustanie w 2023 r., a także że przedstawione zostaną kolejne propozycje ustaw, które ułatwią pracę lekarzom weterynarii.

Mając na uwadze przeprowadzone już przez ustawodawcę prace, zapowiedzi organów nadzoru nad rynkiem, a także możliwości, które pozostawiły europejskie akty prawne, można przewidywać, że kolejne zmiany prawa będą dotyczyć określonych niżej aspektów.

Ustawa „okołorozporządzeniowa”

Jeszcze przed wejściem w życie Rozporządzenia 2019/6 organy nadzoru zapowiadały wprowadzenie tzw. ustawy „okołorozporządzeniowej”, która to konkretyzowałaby wiele obowiązków i praw wynikających z europejskiego rozporządzenia lekowego dla produktów leczniczych weterynaryjnych. Zapowiedzi te były następnie potwierdzone w treści uzasadnienia Ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw. Realnie oczekiwać można, że w najbliższym czasie pojawią się pierwsze założenia dla takiego aktu prawnego, który rozdzieliłby przepisy obecnie zawarte w Prawie farmaceutycznym na dwie oddzielne ustawy – jedną przeznaczoną dla leków ludzkich i drugą dla leków weterynaryjnych.

Ustawa taka wydaje się szczególnie potrzebna, gdyż może stanowić odpowiedź na wciąż obecne pytania w zakresie właściwego stosowania Rozporządzenia 2019/6, a także może wprowadzić rozwiązania oczekiwane przez rynek weterynaryjny do polskiego systemu prawnego – rozporządzenie pozostawiło bowiem wprowadzenie niektórych instytucji do decyzji państwom członkowskim.