Rezonans magnetyczny jako obiecująca metoda diagnostyki chorób wątroby u psów

Rezonans w diagnostyce onkologicznej wątroby

W weterynarii najczęściej stosowanymi metodami do wykrywania guzów miąższu wątroby są USG i tomografia komputerowa. Metody te wykazują wysoką czułość, która wraz z rozwojem technologii wzrasta i pozwala na wykrywanie coraz mniejszych zmian. Niestety, obie metody nie są specyficzne, co oznacza, że na ich podstawie nie jesteśmy w stanie postawić ostatecznej diagnozy dotyczącej typu guza (5). Rezonans magnetyczny daje nam większe możliwości charakteryzowania zmian rozrostowych w miąższu wątroby. W przypadku ludzi technika ta jest wykorzystywana jako nieinwazyjna metoda różnicowania guzów. Szczególnie przydatne okazuje się badanie z wykorzystaniem kontrastu (11).

W diagnostyce zmian miąższu wątroby wykorzystywane są dwa rodzaje substancji kontrastowych. Pierwszą są kontrasty zewnątrzkomórkowe. Są to związki, które poprzez drobne naczynia włosowate penetrują do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, powodując wzmocnienie narządów. Obserwowane jest ono w fazie tętniczej, gdy kontrast wypełnia tętnice; w fazie żylnej, gdy znajduje się w żyle wrotnej; fazie miąższowej, gdy penetruje do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, i w fazie późnej, gdy jest wypłukiwany z narządu. W przypadku rezonansu magnetycznego stosowane są najczęściej związki gadolinu. Kontrasty zewnątrzkomórkowe pozwalają, podobnie jak w tomografii komputerowej, na ocenę unaczynienia guza (1).

Drugim rodzajem kontrastów używanych w badaniu miąższu wątroby są kontrasty wewnątrzkomórkowe specyficzne dla hepatocytów, najczęściej pochodne kwasu gadoksetowego. Kontrasty te, tak jak kontrasty zewnątrzkomórkowe, po podaniu dożylnym znajdują się w naczyniach krwionośnych tętniczych (faza tętnicza) i żylnych (faza żylna) i tak jak w przypadku poprzednich, pozwalają w tym czasie na ocenę unaczynienia miąższu narządu. Wyróżnikiem kontrastów wewnątrzkomórkowych jest natomiast fakt, że w fazie miąższowej kontrast pobierany jest przez prawidłowo funkcjonujące hepatocyty, umożliwiając dokładną ocenę miąższu wątroby (ryc. 3). Ze względu na tę cechę kontrastów specyficznych guzy nie zawierające prawidłowych hepatocytów nie ulegają wzmocnieniu (6). Pozwala to także na zobrazowanie bardzo małych zmian, które w badaniu wykonanym przed podaniem kontrastu nie były widoczne, oraz różnicowanie zmian pomiędzy sobą. W medycynie ludzkiej opisanych jest wiele wzorów wzmocnienia guzów wątroby charakterystycznych dla danego typu nowotworu, co pozwala z wysokim prawdopodobieństwem określić ich charakter i typ (10). W medycynie weterynaryjnej badania takie nadal trwają, jednak dotychczas opublikowane prace wskazują na podobieństwo wzorów wzmocnienia u ludzi i psów. Z badań tych wynika także, że możliwe jest różnicowanie z wysokim prawdopodobieństwem zmian łagodnych od złośliwych i pierwotnych od metastatycznych. Na przykład stwierdzono, że u psów rak wątrobowokomórkowy (HCC) ulega silnemu wzmocnieniu po podaniu kontrastu specyficznego dla hepatocytów, jednak jest on izointensywny w stosunku do pozostałego miąższu wątroby w sekwencji T1-zależnej i T2-zależnej. Naczyniakomięsak krwionośny wykazuje natomiast umiarkowane wzmocnienie po podaniu kontrastu, jest jednak hypointensywny w stosunku do pozostałego miąższu wątroby w badaniu T1-zależnym i hiperintensywny w badaniu T2-zależnym, z kolei zmiany metastatyczne ulegają jedynie niewielkiemu wzmocnieniu w badaniu po podaniu kontrastu, natomiast, podobnie jak naczyniakomięsak krwionośny, są hypointensywne w T1-zależnym i hiperintensywne w badaniu T2-zależnym (5).

Rezonans magnetyczny daje również możliwość zastosowania specjalnych sekwencji obrazowania, które mogą dostarczyć dodatkowych informacji na temat podejrzanych zmian w miąższu wątroby. Jedną z nich są sekwencje DWI (badanie dyfuzyjne metodą rezonansu magnetycznego). Jest to badanie opierające się na różnicach w ruchomości cząsteczek wody w badanej tkance. W tkankach zmienionych nowotworowo, ze względu na bardziej ścisłe upakowanie komórek oraz występowanie obrzęku, ruchy cząsteczek wody są ograniczone, co przekłada się na zmianę sygnału dyfuzji (2) (ryc. 4). Metoda ta jest, podobnie jak badanie MRI z kontrastem, rutynowo stosowana w diagnostyce zmian nowotworowych u ludzi, natomiast u psów jest ona w fazie badań, jednak wstępne wyniki są obiecujące.