Żywienie sztuczne oraz przymusowe psów i kotów

Wskazaniem do sztucznego odżywiania jest utrata powyżej 5% m.c. w ostrej postaci choroby i powyżej 10% m.c., gdy jest to choroba przewlekła. Wszelkie urazy, a także nowotwory w obrębie jamy ustnej i okolic powodują spadek apetytu bądź całkowite zahamowanie przyjmowania pokarmu. Zwalczanie pozostałych stanów nowotworowych poprzez radioterapię i chemioterapię wywołują procesy kataboliczne i utratę wagi zwierzęcia. Choroby przełyku i trzustki, w leczeniu których konieczna jest głodówka, wymagają specjalnej formy odżywiania.

Metody dojelitowego podawania pokarmu

Możemy zastosować leki pobudzające apetyt, bardziej aromatyczne karmy, rozdrobnione i podgrzane, aby zwiększyć zainteresowanie pacjenta przyjmowaniem jedzenia. Należy zmniejszyć porcję posiłków i zwiększyć ich częstotliwość. Powinniśmy zwrócić uwagę na trudności z odbieraniem wrażeń sensorycznych przez zwierzę, np. poprzez zalepione otwory nosowe, które trzeba oczyścić. Pożywienie może być podawane doustnie za pomocą strzykawki bądź łyżeczki. Jest to metoda prosta, tania i nieinwazyjna, niewymagająca specjalistycznego wyposażenia i umiejętności.

Trudno jest jednak pokryć pełną dawkę pokarmową białka, gdyż stosujemy pokarm upłynniony. U zwierząt apatycznych lub nadpobudliwych trzeba być ostrożnym, by nie wywołać jatrogennego zachłystowego zapalenia płuc. Bezpośrednio przed podaniem i po podaniu leków wywołujących nudności trzeba unikać karmienia.

W przypadku braku współpracy zwierzęcia innym rozwiązaniem może być zastosowanie sondy, np.:

• nosowo-przełykowej,
• przełykowej,
• żołądkowej
• lub bezpośrednio do jelita cienkiego.

Wielokrotnie wprowadzane sondy przez jamę ustną są odradzane u zwierząt agresywnych (możliwość wprowadzenia zagłębnika do tchawicy bądź uszkodzenia poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego). Z uwagi na wysoki poziom dyskomfortu psy mogą próbować przegryzać sondę. Również inne aspekty wpływają na wybór techniki.

Przy podejmowaniu decyzji konieczne są określenie:

• stanu niedożywienia pacjenta,
• stopnia i lokalizacji choroby,
• ryzyka narkozy i przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego,
• oszacowanie okresu wymagającego owej formy odżywiania.

Istotne są współpraca z właścicielem, jego zdolności finansowe, a także doświadczenie lekarza weterynarii oraz wyposażenie kliniki. Przy prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego i braku przeciwwskazań, jakimi są np. wymioty, należy wybrać odżywianie dojelitowe, gdyż jest ono najbardziej porównywalne z odżywianiem fizjologicznym. Jest tańsze, mniej czasochłonne i charakteryzuje się mniejszym ryzykiem komplikacji.