Medycyna behawioralna – najnowsze trendy w farmakoterapii i suplementacji przy leczeniu zaburzeń zachowania kotów

Azapirony

Przedstawicielem tej grupy w lekach weterynaryjnych jest buspiron. Ma silne powinowactwo do receptorów serotoniny 5HT_1a, gdzie działa jako częściowy agonista. Ma również słabe powinowactwo do receptorów serotoniny 5HT₂ oraz działa jako słaby antagonista autoreceptorów dopaminy D₂. Nie ma wpływu na receptory GABA. Zwiększa aktywność swoistych szlaków noradrenergicznych i dopaminergicznych, podczas gdy aktywność układu serotoninergicznego i cholinergicznego jest hamowana. Jego działanie terapeutyczne widać po 4 tygodniach stosowania (24).

W silnym lęku może być stosowany łącznie z doraźnym podawaniem leku z grupy benzodiazepin. Buspiron jest metabolizowany w wątrobie w aktywne metabolity, które są wydalane z moczem. Z tego względu pacjenci z chorobami w obrębie tych układów powinni zastosować lek z innej grupy. Lek znajduje zastosowanie w leczeniu: lęku o niskim natężeniu, znaczenia, agresji między kotami w domu (stosowany dla kota, który w konflikcie jest ofiarą).

α-kazozepina

Bioaktywny peptyd α-s1 kazozepina jest głównym białkiem mleka krowiego, charakteryzującym się zdolnością wiązania się z receptorami GABAA. Charakteryzuje się właściwościami przeciwlękowymi, przeciwdrgawkowymi i wspomagającymi sen (2). Ponadto badania na szczurach wykazały, że działanie przeciwlękowe kazozepiny α-s1 jest porównywalne z działaniem diazepamu (mimo że powinowactwo do receptorów jest 10 tys. razy niższe niż diazepamu), z wyjątkiem faktu, że nie wywołuje skutków ubocznych, między innymi efektu odbicia, uzależnienia, tolerancji.

Wskazania do zastosowania suplementu stanowią:

• któtkotrwały stres,
• zaburzenia lękowe,
• nadpobudliwość,
• utrata stabilnego środowiska (np. zmiana domu).

Dawkowanie α-kazozapiny na dobę to 15 mg/kg m.c. Dodatkowo możemy stosować ją razem z tryptofanem, odpowiednio zmniejszając dawki.

Cannabidiol (CBD)

Klasyfikacja konopi (C. sativa L.) jako substancji kontrolowanej od dziesięcioleci utrudniała badania nad CBD. Cannabis to azjatyckie zioło z rodziny Cannabaceae – rodziny konopi, która ma twarde włókno i często dzieli się na wysokie, luźno rozgałęzione gatunki (łac. Cannabis sativa) i nisko rosnące gatunki gęsto rozgałęzione (C. indica). Zazwyczaj konopie, poza psychoaktywnym THC (δ-9-trans tetrahydrokannabinol), zawierają stosunkowo duże ilości niepsychoaktywnych kannabinoidów. Niektóre odmiany konopi są legalnie uprawiane w UE na podstawie licencji. Produkty dobrej jakości dopuszczone do stosowania u zwierząt zawierają tylko śladowe ilości THC (4).

Mechanizm działania CBD opiera się głównie, ale nie tylko, na oddziaływaniu na receptory układu endokannabinoidowego. Wśród kilku, które zostały zidentyfikowane, dwa podstawowe typy receptorów kannabinoidowych to CB₁ i CB₂, oba sprzężone z białkami G (23). Receptory CB₁ są szeroko rozpowszechnione w mózgu (ośrodkowy układ nerwowy – OUN) i korelują z wpływem kannabinoidów na: funkcje poznawcze, apetyt, emocje, pamięć, percepcję i kontrolę ruchu. Receptory CB₂ są rzadziej spotykane w OUN, ale są silnie skoncentrowane w obwodowym układzie nerwowym i układzie odpornościowym, gdzie odgrywają rolę w regulacji stanu zapalnego i bólu (10).

Ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa wskazują, że CBD jest dobrze tolerowane przez psy, ale profil bezpieczeństwa CBD u kotów nie jest jeszcze dobrze znany. W literaturze naukowej na temat medycznego zastosowania CBD u kotów można znaleźć bardzo ograniczone dane dotyczące leczenia lęku, bólu lub stanów zapalnych. Istnieją dowody na to, że suplementacja CBD pomaga złagodzić przewlekły ból zwyrodnieniowy u psów, niemniej jednak istnieją specyficzne dla gatunku zmiany w farmakokinetyce, tolerancji, dawce i bezpieczeństwie CBD. Najnowsze dane, choć jeszcze ograniczone, wskazują na to, że stosowanie dobrej jakości preparatów zawierających CBD u kotów może być korzystne (23).