Medycyna behawioralna – najnowsze trendy w farmakoterapii i suplementacji przy leczeniu zaburzeń zachowania kotów

Leki przydatne w zmniejszeniu lęku przed wizytą weterynaryjną

Wiele kotów może nie otrzymać niezbędnego poziomu pomocy weterynaryjnej w nagłych przypadkach lub odpowiedniej profilaktyki (20). Podczas wizyty w placówce weterynaryjnej zarówno psy, jak i koty wykazują behawioralne i fizjologiczne oznaki stresu. Koty oceniane we własnych domach wykazują znacznie mniej oznak stresu fizjologicznego związanego z pobytem w klinice. Częstym problemem behawioralnym, z którym borykają się właściciele kotów, jest strach ich podopiecznych, jeśli chodzi o podróżowanie lub przewożenie w nosidełku (9). Mariti i wsp. (14) stwierdzili, że 59% kotów wykazywało oznaki dyskomfortu podczas transportu w pojeździe, a liczba ta wzrosła do 66% podczas podróży do gabinetu weterynaryjnego. Leki przeciwlękowe, które są przyjmowane przed wizytą u lekarza weterynarii, mogą być podawane kocim pacjentom w celu zmniejszenia stresu, jakiego doświadczają podczas transportu i wizyt. Celem interwencji farmakologicznej jest złagodzenie niepokoju pacjenta podczas transportu oraz badania klinicznego.

Gabapentyna

Gabapentyna została opracowana jako lek przeciwdrgawkowy. Wykazuje działanie przeciwbólowe (wykorzystywana w leczeniu bólu neuropatycznego) oraz przeciwlękowe. Stosowana również jako składnik polifarmakoterapii przy zaburzeniach kompulsywnych oraz w zespole deprywacji socjalnej. Gabapentyna sprawdza się jako środek przeciwlękowy dla kotów, podawana doraźnie przed wizytami w gabinecie weterynaryjnym. Działa poprzez blokowanie podjednostki α2δ kanałów wapniowych, powodując zmniejszenie uwalniania glutaminianu. Gabapentyna, mimo że jest chemicznym analogiem kwasu γ-aminomasłowego (GABA), nie wiąże się z receptorami GABA i nie wpływa na syntezę ani wychwyt tego neuroprzekaźnika.

Trazodon

Działanie trazodonu opiera się głównie na byciu antagonistą receptorów seroninowych 5-HT2A. Jeżeli zostanie podany w wyższych dawkach, blokuje wychwyt zwrotny serotoniny. Metabolizowany jest w wątrobie, przy udziale cytochromu P450, do aktywnego metabolitu, który wykazuje duże powinowactwo do receptorów 5-HT2C. Mechanizm działania przeciwdepresyjnego i przeciwlękowego różni się najprawdopodobniej od leków z grup: SSRI, TCA i benzodiazepin. Spośród wszystkich leków antydepresyjnych cechuje się najmniejszym prawdopodobieństwem wywołania ataków padaczkowych.

W ostatnich pilotażowych badaniach zbadano stosowanie trazodonu u kotów w dawce 50-100 mg na zwierzę. Koty wykazywały objawy senności bez wykazywania innych objawów niepożądanych. Szczytowa sedacja trwała około dwóch godzin. Zwierzęta wykazywały mniej oznak nerwowości i były łatwiejsze w obsłudze niż koty nieleczone.

Skutkami ubocznymi leku są:

• wymioty,
• sedacja,
• zwiększony apetyt,
• rozhamowanie zachowania,
• czasami występujące paradoksalne pobudzenie.

Nie należy stosować trazodonu u pacjentów z uszkodzoną wątrobą lub nerkami ani łączyć terapii z podawaniem inhibitorów MAO.

Pregabalina

Jej sposób działania jest podobny do działania gabapentyny, przy większej skuteczności terapeutycznej. Pregabalina działa w sposób odmienny od działania benzodiazepin i innych leków stosowanych w leczeniu lęku. Działa ona dzięki wiązaniu z podjednostką α-2-δ zależnego od napięcia kanału wapniowego w ośrodkowym układzie nerwowym. Udowodniono, że pregabalina ma zależne od dawki działanie przeciwlękowe w modelach gryzoni, a także u ludzi, chociaż efekt ten nie został jeszcze scharakteryzowany u kotów. Najczęściej odnotowywanym zdarzeniem niepożądanym była przejściowa ataksja, a ten efekt uboczny jest również związany z gabapentyną. Sedacja jest dobrze udokumentowanym działaniem niepożądanym podawania pregabaliny u ludzi.