Alergia pokarmowa u psa

Czym jest alergia pokarmowa?

Alergia pokarmowa, nietolerancja pokarmowa oraz zatrucie pokarmowe określane są zbiorczo jako „nadwrażliwość pokarmowa”, ale należy zaznaczyć, że każdy z tych przypadków ma zupełnie inne podłoże patofizjologiczne. Nietolerancja na dany składnik pokarmowy w przypadku zwierząt towarzyszących ma swoje podłoże zarówno immunologiczne (alergie pokarmowe), jak i nieimmunologiczne (nietolerancje pokarmowe). Alergia pokarmowa to specyficzna immunologiczna odpowiedź organizmu na kontaktową reakcję z alergenem – białkiem, mniejszymi polipeptydami czy nawet lipoproteinami, czyli cząsteczkami zawierającymi w swoim składzie także cząsteczkę białka. Zakłada się, że najczęstszymi alergenami są rozpuszczalne w wodzie glikoproteiny, odporne na działanie wysokiej temperatury oraz na środowisko zarówno kwaśne, jak i zasadowe, panujące w odrębnych odcinkach przewodu pokarmowego. Często alergenem jest specyficzna budowa białka występująca w danym jego źródle. Dlatego też za najczęstsze alergeny uważa się: białko jaja kurzego, orzechów, mleka, soi, ryb czy pszenicy. W badaniach epidemiologicznych dotyczących psów zauważono, że w 65% stwierdzonych przypadków alergii na karmę, głównym alergenem były białka wołowiny, nabiału i pszenicy, a w 25% przypadków były to białka kurczaka, jaj kurzych, jagnięciny oraz soi. Zatem predyspozycja psa na alergię pokarmową powoduje, że opiekun powinien szukać źródeł białka, z którymi pies wcześniej nie miał kontaktu. Uważa się, że reakcję immunologiczną wywołuje jednorazowy lub powtarzający się w pewnych odstępach czasu kontakt z antygenem, a nie jego stała obecność w karmie – co dodatkowo utrudnia prawidłową diagnozę.

Jak może objawiać się alergia pokarmowa?

Czynniki przyczyniające się do specyficznej immunologicznej reakcji na składniki pokarmowe prowadzą do uszkodzenia warstwy śluzowej przewodu pokarmowego, a w wyniku działania niecałkowicie strawionego białka dochodzi do zwiększonej przepuszczalności nabłonka oraz zmian zapalnych w warstwie śluzowej jelita. Dodatkowo obniżona sekrecja przeciwciał klasy IgA prowadzi do aktywacji komórek układu odpornościowego jelita, m.in. monocytów i makrofagów. Z tego też powodu objawem towarzyszącym alergiom pokarmowym jest niestabilna praca przewodu pokarmowego i pojawiające się biegunki.

Alergie pokarmowe najczęściej przejawiają się problemami skórnymi oraz nieprawidłowym funkcjonowaniem przewodu pokarmowego. Alergeny zawarte w pokarmie stymulują układ odpornościowy organizmu do produkcji przeciwciał, które pobudzają inne komórki, np. komórki tuczne, do uwalniania substancji wywołujących stan zapalny. W związku z tym do objawów alergii zalicza się m.in.: egzemę, zaczerwienienie, obrzęk tkanek oraz trudności w oddychaniu.

Odmienny od alergii jest stan nadwrażliwości na dany składnik diety. W przypadku nadwrażliwości zwierzę reaguje bez objawów immunologicznych. Przyczyną może być specyficzny skład diety, np. obecność mikroorganizmów i ich toksyn, obecność ciężkostrawnych produktów. W wyniku niedostatecznej aktywności lub braku enzymów, np. laktazy, może dochodzić do nadwrażliwości, np. na mleko. Reakcją organizmu jest najczęściej biegunka.