Diety bezzbożowe w żywieniu psów

Wprowadzenie na rynek karm dla zwierząt towarzyszących opartych na jednym źródle białka zwierzęcego (tzw. monoproteinowych) oraz karm bezzbożowych doprowadziło do tego, że od 2014 roku u psów pojawiają się przypadki zachorowań na kardiomiopatię rozstrzeniową. Choroba ta występowała do tej pory sporadycznie jako tzw. choroba pierwotna, jednak jej występowania nigdy nie wiązano ze spożywaniem przez psy określonych rodzajów karm komercyjnych. Problem pojawił się na terenie USA i został stosunkowo szybko i skutecznie zidentyfikowany przez FDA (Food and Drug Administration), które zajmuje się monitorowaniem bezpieczeństwa produktów żywieniowych dla zwierząt na terenie USA. Na przestrzeni lat 2014-2019 FDA otrzymała zgłoszenia dotyczące 524 przypadków wystąpienia kardiomiopatii rozstrzeniowej u psów (515 przypadków) i kotów (9 przypadków). FDA, prowadząc intensywne dochodzenie, zauważyło, że przypadki choroby występują u psów otrzymujących karmy suche (97% przypadków) wielu różnych firm i trudno szukać ich przyczyn w produktach jednego producenta. Natomiast stosunkowo szybko udało się ustalić, że zwiększona częstość zachorowań dotyczy psów otrzymujących karmy bezzbożowe, karmy zawierające groch i/lub soczewicę, a także ziemniaki. W efekcie można przyjąć, że choroba pojawiła się przede wszystkim u psów otrzymujących powszechnie promowane karmy bezzbożowe zawierające jedno źródło białka pochodzenia zwierzęcego.

W ujęciu historycznym kardiomiopatię rozstrzeniową (DCM) uważano przede wszystkim za chorobę dziedziczną, częściej występującą u określonych ras psów. Jednakże do innych przyczyn rozwoju DCM zalicza się specyficzne niedobory składników odżywczych oraz współistniejące choroby, takie jak choroby endokrynologiczne, zapalenie mięśnia sercowego i przewlekłą tachykardię (5, 8, 14). Najczęściej występującą u psów chorobą układu krążenia jest przewlekła zwyrodnieniowa choroba zastawek, jej częstotliwość szacuje się na 75%. Drugą najczęstszą chorobą serca (i najczęstszą pierwotną chorobą mięśnia sercowego) u psów jest właśnie DCM. W przeszłości DCM było traktowane jako genetyczna choroba dziedziczna. Częstsze występowanie DCM zanotowano u: dobermanów, wilczarzy irlandzkich, dogów niemieckich, bokserów i cocker spanieli amerykańskich. Zauważono także, że inne rasy, takie jak buldogi, golden retrievery i bernardyny, również charakteryzują się częstszym występowaniem DCM. Choroba ta występuje częściej u samców niż u samic. Przykładowo częstość występowania tej choroby u dobermanów wynosi 50% u samców i 33% u samic, podczas gdy ogólna częstość jej występowania u wilczarzy irlandzkich wynosi 25% (14). Według Veterinary Medical Database w latach 1986-1991 w amerykańskich szpitalach referencyjnych DCM zdiagnozowano u 0,5% psów. Co więcej, inne badanie wykazało, że w latach 1995-2010 wskaźnik zachorowalności na DCM wynosił 0,4% – czyli nieznacznie mniej. Co ciekawe, w podgrupie psów z tego samego badania, które obejmowało wyłącznie psy z chorobami dziedzicznymi, zaobserwowano współczynnik zachorowalności na DCM w tej konkretnej grupie na poziomie 1,3% (1). Z kolei w badaniu europejskim, w populacji psów przebywających w szpitalach weterynaryjnych, DCM zdiagnozowano u 1,1% pacjentów (14). Istnieją sugestie, że problem z DCM u psów nadal mógłby być traktowany jako marginalny, gdyby nie istotny wzrost zachorowań, skorelowany ze wzrostem dystrybucji karm bezzbożowych, oraz gwałtowny spadek liczby zachorowań na DCM po wprowadzonej po 2019 r. przez producentów karm zbożowych korekcie ich składu.