Suplementacja diety psów z niedokrwistością

Miedź

W przeciwieństwie do żelaza, które jest pierwiastkiem występującym w organizmie w największej ilości, organizmy psów i kotów zawierają stosunkowo niewiele miedzi, głównie w postaci metalotioneiny w wątrobie. Po wchłonięciu w przewodzie pokarmowym miedź związana z białkami osocza krwi trafia do wątroby, gdzie wiąże się z ceruloplazminą i w tej postaci „wraca” do osocza krwi jako główna postać miedzi krążąca w organizmie. W organizmie jest ważnym składnikiem enzymów, które katalizują reakcje utleniania. Poza wspomnianą wcześniej ceruloplazminą jest to także feroooksydaza. Enzymy te mają zdolność do utleniania żelaza Fe (II) do żelaza Fe (III), czyli do formy żelaza, w której może być ono transportowane przez transferynę do miejsca wytwarzania krwinek czerwonych. Ponadto miedź wchodzi w skład oksydazy cytochromu C oraz okydazy lizylowej. Niedobór miedzi powoduje obniżenie stężenia ceruloplazminy w surowicy.

W efekcie dochodzi do spadku aktywności ferrooksydacyjnej ceruloplazminy i niedostatecznej oksydacji (utleniania) żelaza w ferrohemie (Fe II) do żelaza ferrihemowego (Fe III), co jest niezbędnym etapem połączenia żelaza z białkiem transportującym – transferyną. W przewlekłych stanach niedoboru miedzi dochodzi do tzw. hiperferremii – mitochondria retikulocytów nie są w stanie syntetyzować hemu w normalnym tempie, mając do dyspozycji jedynie żelazo (III). Rolę miedzi w procesie wytwarzania krwinek czerwonych potwierdza także fakt, że w przypadku niedoborów miedzi dochodzi do upośledzenia mobilizacji żelaza z miejsc jego magazynowania w organizmie i w efekcie – do spowolnienia hemopoezy (8).

Psy i koty powinny otrzymywać około 7-8 mg miedzi dziennie na kg suchej masy pokarmu. W powszechnie stosowanych surowcach służących do przygotowywania karm zawartość miedzi jest stosunkowo niska, dlatego bardzo często jest ona suplementowana w postaci chlorku, pięciowodnego siarczanu. Nie powinna być ona podawana w postaci tlenku miedzi (ma bardzo niską biodostępność) (1, 6). W praktyce bardzo ważnym inhibitorem wchłaniania miedzi jest cynk, którego znaczna zawartość w diecie zdecydowanie zmniejsza biodostępność miedzi. W ostatnich czasach coraz popularniejsze staje się podawanie miedzi w postaci chelatów (np. połączenia miedzi z lizyną) i takie kompleksy wydają się mieć większą biodostępność niż formy nieorganiczne. U niektórych ras psów, takich jak bedlington terrier, west highland white terrier czy sky terrier, może występować defekt genetyczny związany z nadmiernym gromadzeniem się miedzi w wątrobie, prowadzącym do pojawienia się objawów zatrucia. Takie psy nigdy nie powinny otrzymywać jakichkolwiek suplementów zawierających miedź, nawet w przypadku ciężkich niedokrwistości.

Witamina B₆

Witamina B₆ (pirydoksal) jest wykorzystywana jako koenzym w organizmie przede wszystkim w postaci fosforanu. W organizmie bierze udział w ponad 100 różnych reakcjach enzymatycznych, stąd jej znaczenie w wielu procesach fizjologicznych, w tym także w procesie erytropoezy. W procesie wytwarzania hemu fosforan pirydoksalu jest koenzymem syntazy kwasu δ-aminolewulinowego aktywującej syntezę kwasu δ-aminolewulinowego z glicyny i bursztynulo-koenzymu A. Wytworzenie tego kwasu jest pierwszym, niezbędnym etapem procesu wytwarzania hemu. Niedobór witaminy B₆ powoduje rozwijanie się u zwierząt niedobarwliwej niedokrwistości mikrocytarnej. Ponadto witamina B₆ wykazuje zdolność do wiązania się z cząsteczką hemoglobiny i wpływa na jej zdolność do wychwytywania i uwalniania tlenu (2).

Psy i koty powinny otrzymywać około 2,5 mg witaminy B6 dziennie na kg suchej masy pokarmu (1, 6).