Oddziaływanie wybranych czynników środowiskowych na status immunologiczny i zdrowotny cieląt

Potwierdzono również występowanie istotnych zależności między statusem metabolicznym a odpornościowym oraz ich bezpośredniego wpływu na ryzyko występowania chorób we wczesnej fazie laktacji (28, 29). Szczególnie istotną rolę odgrywają główne związki wysokoenergetyczne (tj.: glukoza, NEFA, beta-hydroxybutyrat – BHBA czy glutamina), które, jak powszechnie wiadomo, zużywane są przez komórki odpornościowe, ale również w pewnych zaburzeniach metabolicznych, jak PI (physiological imbalance) lub niedobory energetyczne NEB – mogące przyczyniać się do występowania zaburzeń immunologicznych i zdrowotnych w okresie okołoporodowym. Glukoza jest niezbędna dla komórek fagocytujących (makrofagi i PMN) do proliferacji, żywotności i różnicowania. Wykazano również że glukoza jest niezbędnym składnikiem w metabolizmie w procesie zapalenia do aktywowania PMN, makrofagów i limfocytów zamiast kwasów tłuszczowych, aminokwasów czy ciał ketonowych (28, 29).

W innych badaniach wykazano jednoczesny immunostymulujący oraz immunosupresyjny wpływ nienasyconych kwasów tłuszczowych (NEFA) na komórkowe i humoralne mechanizmy immunologiczne (20). U krów mlecznych wyższe stężenia NEFA (1,0 mM) hamują syntezę DNA, wydzielanie IgM oraz produkcji IFN-g. Wysoki poziom NEFA może również istotnie wpływać na intensywność procesów oksydacji, apoptozę oraz martwicę PMN i makrofagów (41).

Przykładowy efekt oddziaływania wybranych składników oraz zaburzeń fizjologicznych na funkcje immunologiczne leukocytów przedstawiono w tab. 5.

Reasumując, na podstawie przedstawionej kompleksowej analizy piśmiennictwa należy podkreślić, że w prawidłowym statusie immunologicznym i zdrowotnym cieląt istotny udział odgrywają zarówno egzogenne środowiskowe czynniki stresowe, jak też osobnicze i gatunkowe − endogenne czynniki usposabiające (52).

Natomiast niedobór transferu odporności siarowej u cieląt w pierwszych godzinach życia stanowi istotny indykator poziomu odporności naturalnej w kolejnych tygodniach odchowu. A występowanie niedoborów immunologicznych u cieląt zwiększa predyspozycje do występowania infekcji.